در زمان ساخت بنا شاید کمتر به لوله کشی فاضلاب دقت کرده باشید، ولی این بخش می‌تواند کیفیت زندگی را تحت شعاع خود قرار دهد. بهتر است این موضوع را در اولویت خود قرار دهید، چون به طور مستقیم با سلامت شما و عزیزانتان ارتباط دارد و اشتباه یا سهل‌انگاری در اجرای آن، انتشار آلودگی، بوی بد محیط و افزایش هزینه‌ها در بلند مدت را موجب می‌شود. تمام آیین‌نامه‌ها موجود برای لوله کشی، مخصوصا لوله کشی فاضلاب برای حفظ ایمنی و بهداشت عموم مردم وضع شده‌اند و تمام آنها لازم‌الاجرا هستند.
برخلاف سیستم لوله کشی آب که در آن جریان آب تحت فشار است، سیستم فاضلاب ساختمان فشاری بر آن نیست و جریان فاضلاب به واسطه جاذبه زمین و شیب لوله کشی صورت می‌گیرد. البته در مسیر جریان فاضلاب از نصب سیفون و لوله تهویه استفاده می‌شود تا از بازگشت فاضلاب، خروج گاز سمی و موجوداتی موزی که در آن زندگی می‌کنند جلوگیری کند.
مزایای اجرای صحیح لوله کشی فاضلاب
۱- برآورد دقیق مقدار مواد و مصالح مورد نیاز اجرای پروژه لوله کشی فاضلاب ساختمان، که از خرید بیش از اندازه لوله، اتصالات و دیگر موارد پیشگیری به عمل می‌آید، که دورریز را کاهش و هزینه اجرا را به حداقل می‌رساند.
۲- از اشتباه کاری و دوباره کاری ناشی از عدم تخصص عامل اجرای سیستم فاضلاب جلوگیری می‌شود.
۳- یکی از پارامترهای مهم در این زمینه استاندارد بودن و درجه یک بودن لوازم تاسیسات بهداشتی است که افزایش طول عمر سیستم فاضلاب را در پی خواهد داشت.
اصول و نکات مهم لوله کشی فاضلاب ساختمان
۱- لوله‌هایی که به صورت افقی نصب شده‌اند باید شیب مناسبی داشته باشند تا مواد و آب موجود در لوله به طور کامل خارج شود. کم یا زیاد بودن شیب لوله‌های افقی، سیستم فاضلاب ساختمان را مختل می‌کند؛ بطوری که اگر شیب آن زیاد باشد آب موجود در لوله سریعتر از مواد خارج می‌شود در نتیجه باعث گرفتگی لوله می‌شود. و همینطور اگر شیب کم باشد، با کم شدن میزان جریان فاضلاب، خیلی سریع لوله دچار گرفتگی می‌شود. نکته: بهترین میزان شیب لوله‌های افقی «۲ درجه» است.
۲- اتصالاتی که در سیستم فاضلاب ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد «۴۵ درجه» است.
۳- برای نگه داشتن و جلوگیری از رها شدن لوله‌ها، از بست‌های مخصوص استفاده می‌شود.
۴- نصب دریچه بازدید قبل از اتصال لوله قائم به افقی و در انتهای لوله‌های افقی ضروری است و باید در دسترس باشد تا در صورت لزوم از آن استفاده شود.
۵- بعد از اتمام لوله کشی ساختمان، باید آن را تست کنید و هرگونه مشکل نشتی را پیدا و رفع کنید. به دلیل اهمیت این مرحله که موجب جلوگیری از انتشار بو و آلودگی می‌شود، حتما در چند نوبت و به مدت تقریبی ۵ ساعت این آزمایش را با آب انجام داده تا کاملا از آب بندی شدن سیستم فاضلاب اطمینان حاصل شود.
۶- سرعت تخلیه فاضلاب در عملکرد صحیح و عمر مفید آن موثر است و همچنین بهتر است از مخزن رسوب‌گیر با کیفیت استفاده شود تا گرفتگی لوله به کمترین میزان خود برسد.
۷- تراس یا بالکن باید دارای کفشو باشد و البته کفشوها نباید به صورت مستقیم به فاضلاب شهری متصل باشند.
۸- سیستم فاضلاب سرویس بهداشتی باید از فاضلاب آشپزخانه مجزا باشد و حداقل هر ۱۰ طبقه دارای یک هواکش کمکی باشد.
۹- با قرار دادن مقوا تاخورده در زیر لوله می‌توان فشار نقطه‌ای را کنترول و احتمال آسیب دیدن آن را کاهش داد.
۱۰- لوله‌های پلیمری در مقابل اشعه ماورای بنفش تا حدی آسیب پذیر هستند پس بهتر است در معرض تابش مستقیم نور خورشید نباشند.
۱۱- در صورتی که در زمستان کار اجرای لوله کشی انجام می‌شود، بهتر است برای تست از آب نمک استفاده کنید، یا در صورت استفاده از آب برای جلوگیری از یخ زدگی لوله‌ها بعد از تست، آب درو سیستم را تخلیه کنید.
۱۲- سیستم فاضلاب ساختمان پس از اجرا تا چندین سال نباید دچار گرفتگی شد، چون می‌تواند هزینه زیادی برای باز کردن و تعمیر آن لازم باشد؛ و هزینه لوله‌بازکنی فقط ممکن است بخشی از آن باشد.
۱۳- در ساختمان‌هایی که بوی فاضلاب وارد فضای داخلی می‌شود، لوله کشی فاضلاب به درستی اجرا نشده است؛ و این می‌تواند به دلیل عملکرد نادرست هواکشی لوله‌های ونت باشد که بوی فاضلاب در آب حل و دفع نشده است.
۱۴- در انتخاب لوله همیشه کیفیت مهمتر از قیمت است و لوله باید تحمل فشار حداقل ۶ اتمسفر را داشته باشد تا در مقابل فشارهای داخلی و خارجی، دیواره لوله ترک نخورد.
۱۵- تمام وسایل بهداشتی باید دارای سیفون باشند و هر سیفون باید هواکش داشته باشد.
۱۶- انتهای لوله هواکش باید تا بالاترین نقطه ساختمان ادامه پیدا کند و همچنین آب باران و فاضلاب نباید در یک چاه تخلیه شوند.
لوله کشی فاضلاب چیست؟
لوله‌کشی فاضلاب تهران ، مجموعه‌ای از لوله‌ها، اتصالات و تجهیزات است که وظیفه انتقال ایمن و بهداشتی فاضلاب تولیدشده در ساختمان را برعهده دارد. این سیستم، پساب‌های حاصل از فعالیت‌های روزمره مانند شست‌وشو، استحمام، آشپزی و استفاده از سرویس بهداشتی را از داخل ساختمان جمع‌آوری کرده و از طریق شبکه‌ای اصولی به بیرون از ساختمان و در نهایت به تصفیه‌خانه منتقل می‌کند.
لوله‌کشی فاضلاب یکی از بخش‌های مهم در ساخت‌وساز ساختمان است که وظیفه هدایت فاضلاب به شبکه شهری را بر عهده دارد. این فرآیند بدون استفاده از پمپ یا نیروی خارجی و تنها با شیب‌بندی صحیح انجام می‌شود تا از انسداد و مشکلات احتمالی جلوگیری شود. طراحی مناسب لوله‌کشی باید به گونه‌ای باشد که فاضلاب به‌راحتی و بدون ایجاد گرفتگی به خروجی منتقل شود. این موضوع در ساختمان‌های بزرگ و پرتردد اهمیت بیشتری دارد. برای اجرای صحیح، مراحلی مانند طراحی مسیر، انتخاب لوله مناسب، نصب اصولی و تست نهایی باید انجام شود.
انواع لوله‌کشی فاضلاب تهران و مقایسه آنها
در گذشته از لوله‌های چدنی برای لوله‌کشی فاضلاب استفاده می‌شد. چدنی دورریز کمتری داشته و دیواره ضخیم‌تری دارد؛ اما آسیب‌پذیر آن نسبت به لوله‌کشی‌های جدید بیشتر است. آنها آشغال‌گیر و سنگین هستند و در طراحی مسیر، محدودیت‌هایی به وجود می‌آورند. امروزه استفاده از پلیکا و پوش فیت رایج‌تر است.
لوله‌های پلیکا یا PVC برخلاف انواع چدنی دچار پوسیدگی و خوردگی نمی‌شود و به دلیل نارسانا بودن، در صورت ایجاد جریان الکتریکی، آن را انتقال نمی‌دهد و مانع از بروز حوادث ناگوار می‌شود. پلیکا به دلیل مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی خورنده، در برخورد مداوم با مواد شوینده اسیدی دچار خوردگی و خرابی نمی‌شود. به‌این‌ترتیب، دوام و کارایی بسیار بالایی دارد. این نوع محصول همچنین امکان انعطاف در مسیر لوله‌کشی را مهیا می‌کند. برای آب‌بندی لوله Push fit از نوعی اورینگ به‌جای چسب استفاده می‌شود. لوله‌های پوش فیت بی‌صدا هستند و با مقاومت بالا در برابر تغییر فرم و شکستگی، دوام و ماندگاری بالایی پیدا کرده‌اند.
هزینه اجرای کدام روش از لوله‌کشی فاضلابی در ساختمان مقرون به‌صرفه‌تر است؟
معمولاً افرادی که به دنبال یک گزینه مناسب و مقرون‌به‌صرفه هستند، از لوله پلیکا استفاده می‌کنند. پلیکا یا PVC با قیمت پایین‌تری نسبت به لوله فاضلاب پوش فیت در بازار عرضه می‌شوند. بااین‌حال، پوش فیت عمدتاً دوام و کارایی بالاتری دارند و بعد از اجرا، تا پایان عمر ساختمان دچار مشکل نمی‌شوند.
بخش‌های مختلف فاضلاب ساختمانی
لوله‌کشی ساختمان‌ها به‌طورکلی به 3 بخش اصلی تقسیم می‌شود که عبارتند از:
- خطوط لوله‌کشی
اصلی‌ترین بخش لوله‌کشی فاضلاب را لوله‌های افقی و قائمی تشکیل می‌دهند که فاضلاب را از داخل ساختمان به بیرون هدایت می‌کنند. لوله‌های افقی یا از خروجی سیفون سرویس بهداشتی، حمام، سینک ظرف‌شویی و… شروع شده و به لوله‌های قائم یا همان رایزر (Riser) ختم می‌شوند، و از محتویات لوله رایزر را به بیرون از ساختمان هدایت می‌کنند.
- لوله‌کشی ونت (هواکش)
ونت به بخش هواکش لوله‌کشی فاضلاب اطلاق می‌شود که گازهای دارای بوی نامطبوع را از ساختمان خارج می‌کند.
- سیفون (شتر گلویی)
سیفون یکی از اجزای ساده اما مهم با ظاهری به شکل U است که برای تمام وسایل بهداشتی ساختمان‌ها از آن استفاده می‌شود. سیفون به مرزی میان سیستم فاضلاب و ساختمان تبدیل می‌شود و از پخش شدن بوی نامطبوع در ساختمان جلوگیری می‌کند.
لوله‌های فاضلابی را ازنظر جنس آنها دسته‌بندی می‌کنند. این محصولات می‌توانند چدنی و مسی، گالوانیزه‌ای، پوش فیت (Push fit) یا بتنی و سفالی باشند و یا از جنس پلی‌اتیلن (PE) یا پلیکا (PVC) ساخته شوند. لوله‌های سفالی و بتنی برای انتقال فاضلاب شهرک‌ها و شهرها استفاده می‌شوند و کاربردی در ساختمان ندارند.
در صورتی‌که قصد خرید لوله مسی را دارید، لازم است از آخرین قیمت لوله مسی در بازار آهن و فولاد مطلع شوید. به همین سبب لازم به لینک فوق مراجعه کنید.
- لوله مناسب برای لوله‌کشی
مناسب‌ترین و رایج‌ترین لوله‌های فاضلابی، پلیکا و پوش فیت هستند که دوام و کارایی بسیار بالایی دارند. آنها از جنس مواد نارسانا و مقاوم در برابر سایش و خوردگی ساخته می‌شوند و در محیط مرطوب خاک و در برخورد با شوینده‌های اسیدی دچار خوردگی و آسیب نمی‌شوند.
نکات و مقررات مهم لوله‌کشی فاضلاب ساختمان
در هنگام لوله‌کشی فاضلاب ساختمان لازم است از قواعد و استانداردها پیروی شود تا از ایجاد گرفتگی و پخش بوی نامطبوع در محیط ساختمان جلوگیری شود. در اینجا اهمیت برخی از نکات و مقررات مهم در لوله‌کشی ساختمان را موردبررسی قرار داده‌ایم:
- اهمیت هواکش در لوله‌کشی فاضلاب توالت فرنگی
وجود هواکش در لوله‌کشی توالت‌ها به خروج بوی نامطبوع و جلوگیر از ورود آن به محیط ساختمان کمک می‌کند. وجود لوله‌های هواکش همچنین تخلیه فاضلاب تسهیل داده و از تخلیه آب سیفون جلوگیری می‌کند.
- نصب صحیح سیفون در عملکرد سیستم فاضلاب
سیفون مانع از خشک شدن لوله فاضلاب، ایجاد بوی نامطبوع و ورود حشرات به سینک، حمام و دستشویی می‌شود. بنابراین، وجود آن بسیار الزامی و مهم است.
شیب لوله برای لوله‌کشی تهران فاضلاب
طبق اصول خط لوله فاضلاب، لوله‌های افقی باید با شیب مناسب (2 درجه) نصب شوند. اگر شیب کمتر یا بسیار زیاد باشد، انتقال فاضلاب درستی انجام نشده و امکان مسدود شدن یا اصطلاحاً گرفتگی بیشتر می‌شود. این امر همچنین می‌تواند موجب پخش مداوم گازها و بوی نامطبوع به داخل ساختمان شود.
لوله‌کشی فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی
در لوله‌کشی فاضلاب توالت ایرانی معمولاً از پلیکا استفاده می‌شود. اجزای اصلی (لوله‌ها، سیفون و هواکش) در میان هردو نوع توالت مشترک است. لوله فاضلاب توالت ایرانی باید بین 30 تا 35 سانتیمتر از دیوار فاصله داشته باشد. شیب مناسب برای لوله‌کشی بین 2 تا 7 درصد است. در توالت فرنگی معمولاً از لوله‌های 110 میلی‌متری استفاده می‌شود و فاصله استاندارد آن از دیوار، بین 25 تا 31 سانتیمتر است
عدم رعایت استانداردهای لوله‌کشی تهران چه مشکلاتی ایجاد می‌کند
طبق استانداردها، فاضلاب آشپزخانه و دستشویی باید از یکدیگر جدا باشند. در غیر این صورت، بهداشت آشپزخانه به خطر افتاده و بوی نامطبوع در محیط آشپزخانه پخش می‌شود. عدم استفاده از سیفون کاملاً اشتباه بوده و موجب پخش شدن بوی نامطبوع و گاز فاضلاب در محیط خانه می‌شود.
تست لوله در لوله‌کشی تهران ساختمان
برای اطمینان از عملکرد مطلوب لوله‌کشی فاضلاب لازم است در حین اجرا و پس از نصب کامل تست شود. در تست مقدماتی، لوله‌ها و عملکرد آنها مرحله‌به‌مرحله آزموده می‌شوند. برای این کار می‌توان از آب استفاده کرد. در تست نهایی که پس از اتمام نصب لوله‌ها، سینک، سنگ توالت و… انجام می‌گیرد، از هوا یا دود استفاده می‌شود.
در صورتی‌که قصد دارید با لوله کشی ساختمان و نحوه اجرای آن آشنا شوید، می‌توانید به لینک فوق مراجعه کنید.
وسایل موردنیاز برای لوله‌کشی فاضلاب
اصلی‌ترین و الزامی‌ترین آچار برای لوله‌کشی فاضلاب شامل موارد زیر هستند:
- دستگاه جوش
- چسب
- انبردست قفلی و کلاغی
- آچار لوله گیر
- آچار تسمه‌ای
- آچارفرانسه
- لوله‌خم‌کن (هیدرولیکی یا دستی)
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان یک طبقه
لوله‌کشی فاضلاب ساختمان‌های ویلایی یا یک طبقه می‌تواند درون زمین و با عمق مناسب انجام شود. برای اجرای لوله‌کشی فاضلاب لازم است ابتدا مسیر آن بر روی نقشه تعیین شود. جنس در تعیین مسیر نقش بسیار پررنگی دارد. از طرفی، روش لوله‌کشی تهران در انتخاب نوع موردنیاز شما تأثیر دارد. برای مثال، لوله‌کشی می‌تواند زیر سقفی باشد. بهترین گزینه برای این روش لوله‌کشی تهران ، پوش فیت است. برای نصب هواکش نیز از لوله‌کشی پوش فیت استفاده می‌شود.
تفاوت لوله‌کشی سنتی و زیر سقفی فاضلاب ساختمان
مهندسان بر این عقیده هستند که لوله‌کشی زیر سقفی بسیار مناسب‌تر از روش لوله‌کشی سنتی است. اصلی‌ترین تفاوت این دو روش، محل نصب است. انواع لوله در روش سنتی درون زمین و زیر کف نسب می‌شدند؛ اما در روش نوین، این محصولات زیر سقف نصب می‌شوند. لوله‌کشی زیر سقفی ممکن است زیبایی محیط ساختمان را کمی مختل کند، که با بهره‌گیری از روش‌هایی مانند کناف کاری سقف قابل‌حل است؛ اما در عوض آسیب‌های احتمالی را کاهش می‌دهد. همچنین دسترسی به آنها آسان‌تر است و در صورت بروز خرابی، نیازی به کندن و هزینه تعمیرات ساختمان نیست.
بهترین و سریع‌ترین روش لوله‌کشی تهران
امروزه از روش لوله کاری زیر سقفی به‌عنوان بهترین روش یاد می‌شود. برخلاف لوله‌کشی سنتی، خطوط فاضلاب زیر سقفی تحت‌فشار قرار ندارند و در صورت انبساط ناشی از عبور آب گرم، دچار آسیب نمی‌شوند. یکی دیگر از مزایای زیر سقفی، قابل‌کنترل بودن شرایط در صورت ایجاد نشتی یا ترکیدن لوله‌ها است. با توجه به اینکه لوله‌ها در زیر سقف قرار دارند، مشکلی برای واحدهای زیرین و طبقه بالا ایجاد نمی‌شود. آب نشتی به روی کف سرازیر شده و مجدداً وارد لوله‌های فاضلاب می‌شود